TY - JOUR ID - 78245 TI - جایگاه مهدویت در جنبش حروفیه (778- 830ق) JO - پژوهش در تاریخ JA - PDTSJ LA - fa SN - 2322-1224 AU - کرمعلی, اکرم AU - ذهابی, مجتبی AU - صادقیان دهکردی, احسان AD - دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه لرستان AD - دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه اصفهان AD - دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تهران Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 8 IS - 3.4 SP - 41 EP - 61 KW - منجی‌گرایی KW - مهدویت KW - حروفیه KW - فضل استرآبادی DO - N2 - منجی گرایی و اندیشه مهدویت، از اصول محرک، در جنبش های مذهبی قرن هشتم و نهم هجری (مشخصاً دوره تیموریان)، بود و هر یک از جنبش های مزبور، در راستای اهداف خود، به گونه ای از آن بهره می‌جسته‌اند. جنبش حروفیه  از جنبش های بود که قایل به مهدویت رهبرشان فضل الله استرآبادی بودند و او را مهدی و حتی خدایی می انگاشتند که در روی زمین ظهور کرده است. این جنبش با تکیه بر عدالت اجتماعی و ضدیت با ظلم و ستم ادعای رهایی انسانها رو داشت و برای این منظور اندیشه مهدویت رو دستاویز خود قرار داد. اینکه مهدویت چه نقشی در جنبش حروفیه داشته سوال این پژوهش است و یافته های این پژوهش که مبتنی به روش توصیفی و تحلیلی است؛ حاکی از آن است که اندیشه مهدویت (منجی‌گرایی) در جنبش مذهبی حروفیه، نقش محوری داشته  به گونه ای که رهبران این  جنبش از عقاید صوفیه و تشیع برای تشریح عقاید خود بهره می‌بردند. از طرفی شرایط ویژه حاکم بر آن زمان که پذیرش اندیشه های نجات بخشی را از سوی مردم فراهم آورده بود، باعث مورد توجه قرار گرفتن اندیشه مهدویت از سوی مردم شد. UR - https://pdtsj.ut.ac.ir/article_78245.html L1 - https://pdtsj.ut.ac.ir/article_78245_704a553d69163aca9d18deb81eefbac4.pdf ER -