2024-03-29T13:42:59Z
https://pdtsj.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=9332
پژوهش در تاریخ
2322-1224
2322-1224
1391
3
4
ایالات متحده آمریکا و بحران کویت (۱۹۹۰-۱۹۹۱) (تکیه بر امنیت انرژی)
صادق
سلیمی بنی
عبدالرضا
کلمرزی
اگرچه دولت ایالات متّحدهی آمریکا با سیاست جانبداری از حقوق ملّتها و دفاع از دموکراسی در نقاط مختلف جهان، از جمله خلیج فارس حضور یافته است امّا بحران کویت درسال 1990 و دخالت نظامی ایالات متّحدهی آمریکا پرسشهای جدیدی را فراروی دلایل دخالت این کشور مطرح کرد. بحران کویت نشان داد که مسائلی از قبیل نفت و امنیّت انرژی اولویّت اوّل را در سیاست خارجی ایالات متّحده در منطقهی خلیج فارس داشته است و این در راستای استراتژیهای دراز مدّت ایالات متّحده در ارتباط با منطقهی نفت خیز خلیج فارس بوده است. لذا فرضیهی نوشتار پیش رو این است که با توجّه به تجربههای ناخوشایندی که ایالات متّحدهی آمریکا از بحرانهای نفتی قبلی (شوک نفتی 4- 1973 و شوک نفتی جنگ ایران و عراق) داشته است از وقوع یک شوک نفتی دیگر بیمناک بود و لذا میبایست برای جلوگیری از وقوع آن اقدام جدّی انجام میداد. مصادف شدن حملهی عراق به کویت و تضعیف و فروپاشی اتّحاد جماهیر شوروی برای ایالات متّحده، فرصتی مناسب بود که در راستای استراتژی بلند مدّتاش سلطهی خویش را بر منطقه اعمال کند. لذا مسئلهی حقوق بشر و دفاع از مردم کویت تنها بهانهای بیش نبود. روش به کار گرفته شده در این مقاله، روشی توصیفی- تحلیلی است.
بحران کویت
ایالات متّحدهی آمریکا
امنیّت انرژی
عراق
خلیج فارس
2013
02
19
3
22
https://pdtsj.ut.ac.ir/article_70683_7125bd1e419be48434308f7f377ee79e.pdf
پژوهش در تاریخ
2322-1224
2322-1224
1391
3
4
پزشکی و روشهای بهداشتی-درمانی در متون کهن ایرانی
محمد حسن
بهنام فر
نادیه
ابویی مهریزی
پزشکی از دیر باز یکی از موضوعات مورد علاقه ملل گوناگون جهان بوده است ، نیاکان ما عقیده داشتند که جهان مادی ، تن و شادمانی ، آفریده های خدا هستند و وظیفه دینی انسان است که از آنها نگهداری کند و آنها را گسترش دهد و از آنها بهره گیرد و این خود سبب بود، که آنان در پی از بین بردن هرگونه رنج های بشری از جمله رنجهای جسمانی برآیند و پزشک و پزشکی را ارج نهند. کهن ترین و مهمترین آگاهی ها درباره چگونگی پزشکی و درمان بخشی در ایران باستان رادر لابه لای متون اوستایی می توان به دست آورد. در جای جای متون دینی ایرانیان پیش از اسلام، دربارة بهداشت ، چگونگی برخورد با نجاسات و بیماری ها سخن به میان آمده و این سفارشات بهداشتی در قالب داستان های اساطیری، دینی و تاریخی به خواننده القاء شده است . البته به غیر از اوستا آنچه از نوشته های فارسی میانه زردشتی در پیگذر زمان برجای مانده است، میراثی است جاودان و گران سنگ که فرهنگ، اندیشه ها، پنداشته ها و باورهای کهن ایرانیان را به روشنی باز می نماید. این مقاله در نظر دارد با روش توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از منابع کهن موجود پیرامون پزشکی به بررسی پزشکی و روشهای بهداشتی – درمانی در متون کهن ایرانی و جایگاه این علم در آموزه های زردشتی بپردازد.
پزشکی
روشهای بهداشتی - درمانی
متون کهن ایرانی (اوستا
متون پهلوی)
2013
02
19
23
52
https://pdtsj.ut.ac.ir/article_70684_ea16660092f8c392591b5c9b1055ddb8.pdf
پژوهش در تاریخ
2322-1224
2322-1224
1391
3
4
تحلیل منازعات مذهبی نیشابور در عهد سلجوقیان
علی
گراوند
مظفر
علی دادی گراوند
هادی
حق نظری
وجود فرقهها و مکاتب مختلف در نیشابور در عهد سلجوقیان باعث رونق مناظرات اعتقادی و منازعات مذهبی زیادی شده بود. در خراسان، طیف وسیعی از بحثها، همانند سؤالاتی دربارهی آزادی عمل مشروع، تبیین عبادت زاهدانه و این که آیا سود مادّی در تضادّ، با تقوای راستین است یا نه، در جریان بود. در نیشابور، شافعیان، حنفیان، کرّامیان و دیگر فرقهها، در مورد مسائل مذکور با یکدیگر توافق نظر نداشتند و رقابتی خصمانه برای کسب قدرت سیاسی و اجتماعی بین آنان وجود داشت. این چالشها و برخوردها به جای این که زمینهی توسعهی عقلانیّت و معنویّت را در جامعه فراهم کند، آن را به سوی انحطاط کشاند. این مقاله در جستجوی یافتن پاسخی مناسب برای این پرسش است که دلیل اصلی و واقعی منازعات و کشمکش بین فرقههای مختلف نیشابور در عهد سلجوقیان چه بود؟ از نظر نگارندگان این مقاله، مذهب حنفی، مذهب مورد پذیرش حکومت و بیشتر مناصب بالای حکومتی، باعث تعارضات عمیقی در میان عموم مردم شده بود؛ همین عامل باعث زد و خوردهای اجتماعی در میان تودهی مردم شد.
تاکنون تحقیقی جامع در این زمینه صورت نگرفته است. بنابراین پژوهش در این زمینه ضروری به نظر میرسد.
منازعات مذهبی
نیشابور
سلجوقیان
حنفی
2013
02
19
53
72
https://pdtsj.ut.ac.ir/article_70685_62d25cb2b877c9eb9d9b45da50dc4cb8.pdf
پژوهش در تاریخ
2322-1224
2322-1224
1391
3
4
اصلاحات ارضی و تأثیر آن بر رشد گفتمان اسلام شیعی
امیر
آغایلی
زمانه
حسن نژاد
پهلوی دوم برای تعمیق روابط خویش با طبقات اجتماعی و جلوگیری از گرایش طبقات پایین به کمونیسم شوروی دست به اصلاحات ارضی در ایران زد. این اصلاحات، نتایجی که شاه از آن انتظار داشت یعنی تحکیم حاکمیت او در ایران را به همراه نداشت. اصلاحات ارضی و سیاست های مدرنیزاسیون شاه همواره تحت الشعاع عدم مشروعیت او بعد از کودتای سال 1332 قرار داشت و با استقبال چندانی مواجه نشد.
سیاست های مدرن شاه، بدون درکی مناسب از بسترهای سنتی جامعه ی ایرانی صورت پذیرفت و آرزوی تاریخی ایرانیان برای تحقق گفتمان مدرن با ناکامی مواجه گشت. عدم تحقق آمال تاریخی ایرانیان در تحقق گفتمان مدرن در جامعه ی سنتی ایران موجب رشد گفتمان نوینی گشت که متکی بر بازخوانی ادبیات شیعی و برداشتی مدرن و شاید التقا طی از سنت های دینی بود. اصلاحات ارضی و فروپاشی ساختار طبقاتی ایران، آغازی بر رشد گفتمان اسلامی در ایران بود.
پهلوی
اصلاحات ارضی
گفتمان مدرن
گفتمان اسلامی
2013
02
19
73
86
https://pdtsj.ut.ac.ir/article_70686_3f43e6273ba30621e2ee5e34eb37a03a.pdf
پژوهش در تاریخ
2322-1224
2322-1224
1391
3
4
تأثیر شرایط اجتماعی بر مرجعیت عرف در اندیشه ابوحنیفه
محبوبه
حامی
لیلا
امینی
در آثار پژوهشگران معاصر ، عرف یکی از منابع و روشهای فقهی ابوحنیفه بشمار می آید . تعریفی که آنها از این اصطلاح ارائه کرده اند با اندیشه ابوحنیفه تطابق چندانی ندارد . دغدغه اصلی در این پژوهش چگونگی تجلی و ظهور عرف در اندیشه ابوحنیفه است . شاخصه اصلی شرایط اجتماعی زمان ابوحنیفه ، کنشهای متقابل اجتماعی است بهمین جهت تأثیر آن بر مرجعیت عرف در اندیشه ابوحنیفه اهمیت ویژه ای دارد که با رویکرد تحلیلی بررسی شده است . اصطلاح عرف در اندیشه ابوحنیفه معنایی متفاوت با معنای متداول امروزی دارد . منابع و روشهای فقهی ابوحنیفه با زنجیره عقل باهم مرتبط می شوند که کمک می کنند تا عرف صحیح بعنوان الگوی عمل و فعل افراد جامعه ، بصورت پویا جایگزین عرف فاسد شود.
ابوحنیفه نعمان بن ثابت
عرف در مذهب حنفی
فقه و عرف
شرایط اجتماعی
2013
02
19
87
104
https://pdtsj.ut.ac.ir/article_70687_9bcb0abe8a5d9268d7548bbac054700b.pdf
پژوهش در تاریخ
2322-1224
2322-1224
1391
3
4
تعامل نهاد دین و دولت در عصر پهلوی
محمدکاظم
شفایی هریسی
عاطفه
فتاحی ماوردیانی
موضوع پژوهش حاضر تعامل نهاد دین و نهاد دولت از ابتدای قرن حاضر تا پیروزی انقلاب اسلامی است که در آن به بررسی سیاستهای حکومت پهلوی در قبال نهاد دین و حوزههای علمیه و همچنین برخوردهای متقابل حوزویان در برابر این سیاستها و نگاه و برخوردشان در مقابل حکومت پهلوی و سیاستهای دینیاش پرداخته شدهاست. سیاستهایی که گاه بنابر مصالح در جهت خواستههای مذهبیون بود و گاه چنان ضدمذهب بود که تمامی مراجع را به مقابله با حکومت میکشاند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی و گردآوری دادهها مبتنی بر منابع کتابخانهای است.نتیجهی به دست آمده نشان میدهد که حکومت پهلوی اگرچه در مقاطعی سیاستهایش مطابق خواستههای مذهبیون و موافق با تمایلات نهاد دین بود اما این نزدیکی نه از روی دغدغههای دینی که براساس مصلحتسنجی و به منظور تحکیم پایههای قدرت خویش بود.
حوزهی علمیه
حکومت پهلوی
سیاست دینی
مراجع تقلید
2013
02
19
105
132
https://pdtsj.ut.ac.ir/article_70688_f510b1e5b7b1c327a7a4b60929bbf950.pdf
پژوهش در تاریخ
2322-1224
2322-1224
1391
3
4
دلمنها و کارکردهای مختلف آن در نزد مردمان گذشته
لاله
عرفانی نمین
دلمن ها بناهایی متعلق به پیش از تاریخ اند که با چند تخته سنگ مسطح افقی و عمودی پوشانده شده اند. همانگونه که می دانیم، مطالعه فرهنگ عامه در همه زمانها و مکانها، کاری شایسته است. مقاله حاضر نیز پژوهشی در ارتباط با کارکردهای فرهنگ موسوم به دلمن، بر اساس شواهد تاریخی و باستان شناختی است و با تفسیر و تبیین و مطالعه دادهها، به بدنبال حلقه ای برای ارتباط آنها با مطالعات مردم شناختی می باشد. در ارتباطات با دلمن ها آثار قلیلی در ایران به نگارش در آمده است. اما باید اذعان کنیم به رغم اینکه در برخی نواحی، دلمن هایی وجود دارد که قدمت آنها به ده هزار سال پیش باز می گردد، چنین آثاری هنوز هم مفهوم کارکردی خود را در بین مردمان کنونی برخی از مناطق جهان، از دست نداده اند. توجه عظیمی که به خاستگاه دلمن ها می شود به جهت پراکندگی آنها در نقاط مختلف جهان است. ممکن است اینها ارتباطی با یکدیگر نداشته باشند، اما چنین به نظر می رسد که دارند و دقیقا همین مساله است که پژوهش پیرامون کارکردهای چنین بناهایی را ضروری می سازد.
دلمن
بناهای سنگی
مقابر خرسنگی
منهیر
کارکردگرایی
2013
02
19
133
153
https://pdtsj.ut.ac.ir/article_70689_c7cff3f2dca7a99b927a984cf9588bfe.pdf
پژوهش در تاریخ
2322-1224
2322-1224
1391
3
4
پیامدهای اشغال ایران در شهریور ۱۳۲۰
حسن
جلال پور
امیر
محمدی
جنگ جهانی دوم با حملهی هیتلر به لهستان در شهریور 1318 ش/ سپتامبر 1939 م آغاز شد. اگر چه ایران اعلام بیطرفی کرده بود امّا در سال 1320 ش/ 1941 م آلمان در خاک شوروی پیشروی کرد و پس از آن ایران به سبب موقعیّت حسّاس خود توجّه بیشتر دولتهای درگیر در جنگ را به خود جلب کرد. به هر ترتیب، ایران نیز درگیر جنگ جهانی شد و این امر سبب نتایجی در این کشور گردید. مسائل داخلی ایران در طیّ جنگ جهانی دوم را باید به مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و نظامی تقسیم کرد. بعضی از این مشکلات ناشی از جنگ و برخی دیگر در نتیجهی مستقیم اشغال کشور به وسیلهی نیروهای خارجی و حضور آنها در کشور است. هجوم ناگهانی ارتشهای متّفقین به خاک ایران، نگرانی شدیدی در سراسر کشور پدید آورد و به دنبال حوادث ناشی از این هجوم سر رشتهی امور در غالب موارد از دست دولت بیرون رفت و ناامنی و هرج ومرج، وضع نابسامان اقتصادی، مسئلهی نان و موادّ غذایی و چگونگی ارتباط با دولتهای خارجی مشکلات بسیاری را برای کشور پدید آورد. در این زمان دولتهای متعدّدی بر سر کار آمدند که نه برنامهای داشتند و نه توانستند مشکلات پیش آمده را به خوبی حل کنند، بر این اساس مسألهی اساسی این مقاله نتایج و آثار اشغال ایران بوده است که بدون شک در تحلیل حوادث بعدی بیتأثیر نخواهد بود.
اشغال ایران ـ شهریور 20 ـ متّفقین ـ نظامی ـ سیاسی ـ اقتصادی ـ اجتماعی
2013
02
19
154
176
https://pdtsj.ut.ac.ir/article_70690_30473464022940ecd59ce5d5d3652e7b.pdf
پژوهش در تاریخ
2322-1224
2322-1224
1391
3
4
شناسنامه
2019
04
22
0
0
https://pdtsj.ut.ac.ir/article_70783_ec5a0bccf1582b24a049f0fb55bc67cf.pdf