تجارت کیش در قرون ۶ و ۷ هجری قمری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه تهران (مطالعات خلیج فارس)

چکیده

تجارت دریایی ایران در خلیج فارس و اقیانوس هند و نوا حی وا بسته به آن همواره تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است؛ از این میان حوزه اقتصادی خلیج فارس و مراکز تجاری آن از دیر باز تا کنون نقش اساسی خود را به عنوان منطقه مهم تبادل تجاری در شرق بویژه در اقیانوس هند به خوبی ایفا کرده است. یکی از مراکز تجاری خلیج فارس جزیره  کیش ا ست که در طی قرون ششم و هقتم هجری توا نست پس از خرابی سیراف به عنوان بندر مهم تجاری خلیج فارس مطرح شود و طبق گفته مورخان بازرگانان سیرافی پس از سقوط آن بندر به سمت جزیره کیش حرکت کردند و موجبات رشد و شکوفایی آن شدند. جزیره کیش در زمان حکومت اتابک ابوبکر بن سعد بن زنگی (599-623 ه.ق) با اقدامات وی به کانون اصلی مبادلات اقتصادی خلیج فارس و اقیانوس هند تبدیل شد و طبق گفته مورخان کیش در این دوره به عنوان بزرگترین جزیره فارس و توقف گاه بازرگانان هند، سند، چین، ترکستان، مصر، شام، قیروان و لنگرگاه کشتیهای هند بوده است. تجارت کیش در قرن هفتم ه .ق با پشتیبانی اتابک ابوبکر در جهت تامین امنیت آن به رشد و شکوفایی دست یافت و با تصرف بحرین و قطیف انحصار تجارت به جزیره کیش اختصاص یافت.  این امر باروی کار امدن ملک الاسلام طیبی در اواخر قرن هفتم به اوج خود رسید وکیش در این دوره به شکوفایی بی سابقه دست یافت. در این مقاله سعی شده با تکیه بر منابع موجود رونق تجارت کیش را در قرن ششم و هفتم هجری بررسی شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Kish Commerce in 12th and 13th century

نویسنده [English]

  • Abas Arab
ابن بلخی ، (1363) فارس نامه ،تصحیح گا ی لسترنج، نشر دنیای کتاب، تهران.
ابن فوطی، (1933) الحوادث الجامع ، تصحیح محمد جواد، بغداد.
ابن مجاور؛(1951) صفه البلاد الیمن و مکه وبعض الحجاز المسماء به تاریخ المبتصر، تصحیح لو فگرین، لیدن.
ابو الفدا، (1382) تقویم البلدان، ترجمه عبدالحمید آیتی، بنیاد فرهنگ ایران، تهران.
حموی، (1350) معجم البلدان، بنیاد فرهنگ ایران ،
جورج ، حورانی، (1338) دریا نوردی  عرب در دریای هند، ترجمه دکتر محمد مقدم، تهران.
خسرو، معتضد، (1382) زندگی سعدی، انتشارات شرکت توسعه کتابخانه ملی.
رشید الدین فضل الله، (1338) جامع التواریخ، رسا، تهران
زرکوب شیرازی، معین الدین، (1350) شیرازنامه، به کوشش اسماعیل واعظ جوادی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
شبانکاره،محمد، (1363) مجمع الا نساب، تصحیح میر هاشم محدث، تهران، امیر کبیر.
قزوینی، (1373) آثار البلاد واخبار العباد، ترجمه جهان گیر میرزا قاجار، تهران، امیرکبیر.
کامرون،(1370) ایران سپیده دم تاریخ،  بنیاد فرهنگ ایران.
مستوفی، حمد الله، (1363) نزهه القلوب، تصحیح گا ی لسترنج، دنیای کتاب.
مقدسی، ابو عبد الله، (1361) احسن التقاسیم، ترجمه علی نقی منزوی، تهران.
وثوقی، محمد باقر، (1384) خلیج فارس و ممالک همجوار آن، سمت: تهران.
وصاف الحضره، (1338) تاریخ وصاف، تهران کتابخانه ابن سینا.