دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه تهران، گرایش اسناد و مدارک آرشیوی
چکیده
در جنگ جهانی اول، ایران تبدیل به عرصه‌ای برای کارزار روسیه، عثمانی، انگلیس و حتی آلمان‌ها شد. قبل از این، انگلیس و روسیه طی قرارداد ۱۹۰۷ ایران را به سه منطقه تحت نفوذ تقسیم کرده بودند: روس‌ها در شمال، انگلیسی‌ها در جنوب و یک منطقه بی‌طرف در مرکز.
با آغاز جنگ، موقعیت برتر نظامی و تجاری بوشهر باعث شد تا هم‌زمان مورد توجه قدرت‌های بزرگ قرار گیرد. بنابراین انگلیسی‌ها در سال ۱۳۳۳ق/۱۹۱۵م در زمان حکمرانی موقرالدوله، آنجا را به تصرف خود درآوردند. با وجود تصرف آسان آنجا، مقاومت‌های سرسختانه‌ای توسط عشایر تنگستانی و قشقایی، مثل رئیسعلی دلواری، ناصردیوان، صولت‌الدوله، شیخ حسن چاه‌کوتاهی و زایرخان اهرمی در مقابله با نیروهای انگلیسی صورت گرفت. انگلیسی‌ها در سال ۱۳۳۴ق/۱۹۱۶م در صفحات جنوبی کشور نیرویی به نام تفنگداران پلیس جنوب را در جهت به کارگیری اهداف خود تشکیل داده و آن را جایگزین نیروی ژاندارمری کردند.
از طرف دیگر واسموس، کنسول آلمان در بوشهر به فعالیت علیه نیروهای انگلیسی پرداخت و موفق شد ضرباتی را به قوای انگلیسی وارد سازد. با وجود مقاومت‌های نیروهای محلی و سران عشایر، انگلیسی‌ها تا پایان جنگ جهانی اول در منطقه حضور داشتند.
)