نگاهی گذرا به وضعیت ایلام در دوره ساسانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه اصفهان

2 کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

سرزمین ایلام صاحب فرهنگ و تمدنی اصیل و تاریخی چند هزار ساله است. آثار و تپه های باستانی و حتی زبان و واژه های موجود حکایت از مردمی ایرانی الاصل با فراز و نشیب های فراوان دارد . با این حال متأسفانه تاکنون چه در زمینۀ باستان شناسی و چه در زمینه های تاریخی، فرهنگی و حتی اقتصادی تحقیقات و پژوهش هایی در خور دربارۀ این منطقه صورت نگرفته است و همین امر باعث قلت منابع و مآخذ گردیده و از طرف دیگر به نوعی گمنامی این منطقه را در پی داشته است . مقاله حاضر به طور بسیار مختصر و موجز گوشه ای از تاریخ چند هزارساله ایلام را به تحریر در آورده است، در واقع همانطوری که از عنوان مقاله پیداست ما در پی آن هستیم که با نگاهی گذرا تحولات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، مذهبی استان ایلام را در دوره ساسانیان باروش توصیفی –تحلیلی و براساس منابع کتابخانه ای مورد بررسی قرار دهیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Glance at Situation of Elam in Sasanid Era

نویسندگان [English]

  • Ali Ja'fari 1
  • Farshid Ja'fari 2
ابن اثیر، عزالدین( 1365) الکامل فی التاریخ، ترجمه محمد ابراهیم باستانی پاریزی،چ2، تهران ،دنیای کتاب.
ابن خردادبه،ابوالقاسم عبیدالله‌بن‌عبدالله،( 1370)المسالک و الممالک، ترجمه حسین قره چانلو، تهران، نشر نو.
ابودلف،قاسم بن عیسی ( 1354)سفرنامه ابودلف در ایران، با تعلیقات ولادیمیر مینورسکی، ترجمه ابوالفضل طباطبایی، چ2، تهران، انتشارات زوار
اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام(1389) راهنمای گردشگری استان ایلام
اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری(1389)، معرفی جاذبه های گردشگری شهرستان شیروان چرد اول.
اشپولر، برتولد،(  1369 )تاریخ ایران در قرون اسلامی، ترجمه مریم احمدی، ج2، تهران، نشر علمی و فرهنگی.
 افشار، ایرج (1372) ایلام و تمدن دیرینه آن، چ اول، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
امام شوشتری،محمد علی(1354) مجله بررسیهای تاریخی «دوازده مقاله تاریخی» به کوشش یحیی شهیدی.
 ایزد پناه ؛حمید(1363 )آثارباستانی و تاریخی لرستان، ج اول، تهران، انتشارات آگاه.
بلاذری، احمد بن یحیی( 1364) فتوح البلدان، مصحح محمد فروزان، مترجم آذرتاج آذرنوش،چ2، تهران، انتشارات سروش.
 پتروسفسکی،ایلیا(1342)تاریخ ایران، ترجمه کیخسرو کشاورز، تهران، بی نا.
پیرنیا، حسن( 2536)تاریخ ایران باستان، چ 7، انتشارات تهران ،خیام.
حموی، یاقوت( 1362)برگزیده مشترک یاقوت حموی، ترجمه محمد پروین گنابادی، چ2، تهران، انتشارات امیر کبیر
خلیلیان، علی محمد( 1379) فصلنامه فرهنگ ایلام، "ایلام در گستره تاریخ "، شماره ها 3و4، پاییز و زمستان.
دینوری، احمد بن داود( 1364) اخبار الطوال، ترجمه، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران،نشر نی
 راولینسون، هنری(1362)سفرنامه راولینسون، ترجمه سکندر امان اللهی بهاروند، تهران، انتشارات آگاه
ریحانی، جاسم(1383) فصلنامه تاریخ اسلام، "هرمزان کارنامه و حیات سیاسی"، سال پنجم، شماره مسلسل 20، زمستان.
زرین کوب، عبدالحسین و روزبه زرین کوب (1379)تاریخ ایران باستان (4)، تاریخ سیاسی ساسانیان، ، تهران،انتشارت سمت.
زیدان، جرجی( 1386) تاریخ تمدن اسلام، ترجمه علی جواهر کلام، چ 12، امیرشیخی،تهران امیرکبیر..
شیخی، حجت( 1381) فصلنامه فرهنگ ایلام، "روند تاریخی سکونت و شهر نشینی در ایلام "، شماره ها 11و12.
طبری، محمدبن جریر(1366) تاریخ امم و الملوک، "منسوب به بلعمی"، مصحح محمد روشن، ج اول، تهران، نشر نو.
 علیرضایی،کرم( 1380) تاریخ و فرهنگ کهن سرزمین، چ اول، انتشارات تهران، مهانشهر.
قاضی طباطبایی، حسن( 1351) تعلیقات و حواشی بر تجارب السلف، انتشارات نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تبریز.
کامبخش فرد، سیف الله(1368) دره شهر، شهرهای ایران، ، به کوشش محمد یوسف کیانی، ج 3، تهران ،بی نا .
کریستین، آرتور( 1359) ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، چ 4، تهران،انتشارات ابن سینا.
کریمی، بهمن( 1347) فصلنامه بررسیهای تاریخی« لرستان، پیشکوه و آثار تاریخی آن »، سال 3، شماره 2
لسترنج، گای(1364) جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی، ترجمه محمود عرفان، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
مجهول المولف(1352)، تاریخ سیستان، مصحح ملک الشعرای بهار، چ 2، تهران، اداره کل وزارت فرهنگ و هنر.
مسعودی، (1349 )التنبیه والاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مشکور، محمد جواد( 1363) تاریخ اجتماعی ایران در عهد باستان، تهران،انتشارات اشرفی.
مشکور، محمد جواد (1371) جغرافیای تاریخی ایران باستان، چ اول، تهران، نشر دنیای کتاب.
ناصری،علیرضا(1381)؛فصلنامه ایلام، "پل های باستانی دره شهر "، شماره ها 9-10.
نعمتی، نورالدین (1380)؛ فصلنامه فرهنگ ایلام، "ایلام در گذر زمان "، شماره  5و6
نفیسی، سعید، (1384)تاریخ اجتماعی ایران از انقراض ساسانیان تا انقراض امویان، چ اول، تهران، انتشارات اساطیر.
نهچیری،عبدالحسین،( 1376)جغرافیای تاریخی شهرها، چ2 تهران ، انتشارات مدرسه.
یاری؛ سیاوش(1380 )؛ فصلنامه فرهنگ ایلام، " گذری بر تاریخ چند هزار ساله ایلام "، شماره ها 7و8.