سرزمین و تمدن ناشناخته قتبان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری تاریخ اسلام

چکیده

جنوب شبه جزیره عربستان(یمن) پیش از ظهور اسلام به سبب وجود تمدن‌های درخشانش شناخته شده است. از میان چهار تمدن مهم جنوب عربستان؛ معین، قتبان، سباء و حضرموت، سرزمین و تمدن قتبان بیش از همه ناشناخته و گمنام مانده است.این موضوع را می‌توان از لابه لای تحقیقات جدید راجع به عربستان پیش از اسلام به وضوح مشاهده کرد و تنها اندکی از مورخان جدید به آن پرداخته‌اند. عدم وجود منابع و اطلاعات قبل از کشفیات باستان شناسی اخیر دلیل این امر می‌تواند باشد، زیرا تنها با کشف آثار باستانی و پیدا شدن سنگ نوشته­های قتبانی تا حدودی راز و رمز تمدن درخشان قتبان بر ما آشکار شده است. در این جستار تلاش شده با منابع اندکی که در دسترس بوده، به برخی عناصر و ویژگی‌های تمدن قتبان از جمله سرزمین و ملت قتبان، ساختار حکومت آن‌ها، اقتصاد و معیشت و آثار برجای مانده از تمدن قتبان، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Unknown Territory and Civilization of Qataban

نویسندگان [English]

  • Asghar Mahmoud Abadi 1
  • Mahdi Ezzati 2
ابن درید، (1399/1979) الاشتقاق، به تصحیح عبدالسلام محمد هارون، بغداد.
محمد عبدالقادر بافقیه،‌ (1985) مختارات النقوش الیمینه القدیمه، چاپ تونس.
ف. ل. بیستون، (1412/1992) قواعد العربیه الجنوبیه، ترجمه خالد اسماعیل، بغداد.
برهان الدین دلو، (1989) جزیره العرب قبل الاسلام، بیروت.
الزبیدی، (1414/1994) تاج العروس، به تصحیح  علی شیری، بیروت.
سمعانی، (1408/1988) الانساب، به تصحیح عبدالله عمرالبارودی، بیروت.
جوادعلی، (1976) المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت.
ویندال فلیپس، (1422/2001) مملکتا قتبان و سبأ، ترجمه المفاضل عباس، به کوشش احمد عبدالرحمان السقاف، ابوظبی.
همو، (1961) کنوز مدینه بلقیس، ترجمه  عمرالد یراوی، بیروت.
محمد بیومی مهران، (بی تا) دراسات فی تاریخ العرب القدیم، اسکندریه.
الموسوعه الیمینه، (1412/1992) صنعا، ج2
همدانی، الاکلیل، (1383/1963) به تصحیح محمد بن علی الاکوع الحوالی، قاهره.
همو، (1989) صفه جزیره العرب، به تصحیح محمدبن علی الاکوع،بغداد.
یاقوت حموی، (بی تا) معجم البلدان، چاپ بیروت.
 
A.F.L.Beeston, The mercantile Cod of Qatban, London, 1959; Encyclopaedia  Britannica, "Arabia", V.2;EI2.s.v."KATABAN,(by.A.F.L. Beeston).
 G.Ryckmans, Les Reliyions Arabes Preislamiques, Louvain, 1951.
 Pliny, Histore Naturelle, Paris, 1848
 Strabo, The Geography of strabo, by. H.L.jones, London, 1930.