ایالات متحده آمریکا و بحران کویت (۱۹۹۰-۱۹۹۱) (تکیه بر امنیت انرژی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشکده تحقیقات اسلامی

2 کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه تهران

چکیده

اگرچه دولت ایالات متّحده­ی آمریکا با سیاست جانبداری از حقوق ملّت­ها و دفاع از دموکراسی در نقاط مختلف جهان، از جمله خلیج فارس حضور یافته است امّا بحران کویت درسال 1990 و دخالت نظامی ایالات متّحده­ی آمریکا پرسش­های جدیدی را فراروی دلایل دخالت این کشور مطرح کرد. بحران کویت نشان داد که مسائلی از قبیل نفت و امنیّت انرژی اولویّت اوّل را در سیاست خارجی ایالات متّحده در منطقه­ی خلیج فارس داشته است و این در راستای استراتژی­های دراز مدّت ایالات متّحده در ارتباط با منطقه­ی نفت خیز خلیج فارس بوده است. لذا فرضیه­ی نوشتار پیش رو این است که با توجّه به تجربه­های ناخوشایندی که ایالات متّحده­ی آمریکا از بحران­های نفتی قبلی (شوک نفتی 4- 1973 و شوک نفتی جنگ ایران و عراق) داشته است از وقوع یک شوک نفتی دیگر بیمناک بود و لذا می­بایست برای جلوگیری از وقوع آن اقدام جدّی انجام می­داد. مصادف شدن حمله­ی عراق به کویت و تضعیف و فروپاشی اتّحاد جماهیر شوروی برای ایالات متّحده، فرصتی مناسب بود که در راستای استراتژی بلند مدّت­اش سلطه­ی خویش را بر منطقه اعمال کند. لذا مسئله­ی حقوق بشر و دفاع از مردم کویت تنها بهانه­ای بیش نبود. روش به کار گرفته شده در این مقاله، روشی توصیفی- تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

United States of America and Kuwait Crisis (1990-1991)

نویسندگان [English]

  • Sadegh Salimi Bani 1
  • Abdulreza Kalmorzi 2
1
2
اسدی، بیژن(1375). «مشکل اصلی آمریکا و نظم نوین جهانی: خلیج فارس مرکز ثقل دو قطب انرژی و ایدئولوژیک»، مجموعه مقالات ششمین سیمنار بررسی مسائل خلیج فارس، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی.
اسدی، بیژن(1381). خلیج فارس و مسائل آن، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها(سمت)،
امیراحمدی، هوشنگ (1372). مجلّه­ی اقتصاد «اطّلاعات اقتصادی- سیاسی»، بهمن و اسفند، شماره­ی 78- 77.
امیراحمدی، هوشنگ. «نظم نوین جهانی، جنگ خلیج فارس و تلاش­های ایالات متّحده برای رهبری جهان»، تهران: فصلنامه­ی سیاسی- اقتصادی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم انسانی، شماره­ی 55 و 56.
بداقی، حمیدرضا(1387). بررسی روابط سیاسی ایران و ایالات متّحده آمریکا(1347- 1332 ش) با نگاهی به اسناد وزارت امور خارجه، تهران: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، چاپ اوّل.
برژینسکی، زبیگنیو، (1385). طرح بازی(چگونگی اداره­ی رقابت آمریکا و شوروی) ترجمه: مهرداد رضائیان، تهران: وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات، چاپ دوم.
جعفری ولدانی، اصغر(1387). چالش­ها و منازعات در خاورمیانه، تهران: پژوهشکده­ی مطالعات راهبردی.
راجرز، پل(1373). «نفت و امنیّت در خلیج فارس»، ترجمه: جمشید زنگنه، مجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی مسائل خلیج فارس، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی.
روزنامه­ی اطّلاعات(1369) «تلاش­های دیپلماتیک برای حلّ مسالمت­آمیز بحران خلیج فارس شدّت گرفت»، 8 شهریور.
شهاب تالی، مهدی(1377). تأثیر بحران کویت بر ترتیبات امنیّتی خلیج فارس، دانشگاه تهران: دانشکده­ی حقوق و علوم سیاسی.
صفا تاج، مجید(1385). سناریوی جنگ نفت: بازنگری نقش صهیونیسم در تحوّلات خاورمیانه، تهران: تجسّم خلاق.
طاهری، ابوالقاسم(1373). اهمیّت نفت و سلطه­ی آمریکا در منطقه­ی خلیج فارس، دیدگاه­های بررسی جنگ خلیج فارس، تهران: دانشگاه علّامه طباطبایی.
طلوعی، محمود(1371). بازی قدرت: جنگ نفت در خاورمیانه، تهران: نشر علم.
گروه تحقیق- مرکز مطالعات و پژوهشهای کویت(1381). کویت از پیدایش تا بحران، ترجمه و ویرایش واحد ترجمه مؤسّسه­ی فرهنگی تحقیقاتی ایران و اسلام، تهران: مؤسّسه­ی قصیده­سرا.
متین جاوید، مهدی(1387). « نفت خلیج فارس و تهاجم نظامی ایالات متّحده به عراق»، دانشگاه تهران: دانشکده­ی حقوق و علوم سیاسی.
محمّدی، علی(1370). تأثیر سیاست خارجی آمریکا بر سیاست خارجی ایران، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه تهران: دانشکده­ی حقوق و علوم سیاسی.
محمّدیان، حمید(1384). «آینده­ی بازار نفت و تأثیرات آن بر تحوّلات خلیج فارس»، کتاب خاورمیانه 4 (ویژه­ی خلیج فارس)، گرد آوری و تدوین میرقاسم مؤمنی، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران.
ملک، محمّد(1385). «نفت خلیج فارس و کاهش وابستگی جهانی به این نفت(با اشاره به تحریم نفت عربی 1973)، مجموعه مقالات همایش بین­المللی خلیج فارس در گستره­ی تاریخ، » صص 501-511  ویراستار: ناصر کریم پور و زهرا خوندایی؛ به اهتمام اصغر منتظر القائم. جلد 3، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
موسوی شفائی، مسعود(1387). «نفت خلیج فارس و استراتژی امنیّت ملّی ایالات متّحده» فصلنامه­ی سیاست، مجلّه­ی دانشکده­ی حقوق و علوم سیاسی، دوره­ی 38، شماره­ی 3، صفحات 331-313 .
مؤمنی، میرقاسم(1384). «حضور آمریکا در خلیج فارس:اهداف و روندها»، کتاب خاورمیانه 4 (ویژه­ی خلیج فارس)، گردآوری و تدوین میرقاسم مؤمنی، تهران: موسّسه­ی فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر تهران.
الهی، همایون(1389). خلیج فارس و مسائل آن، تهران: قومس، چاپ دوازدهم.
Blum, William (2003). Killing Hope: U.S. Military and CIA Interventions since World War II, London.
Jang, Sungil(2008). “Energy Security and Military Intervention: Explaining the Persian Gulf War 1990-91”, presented at The Annual International
Graduate Conference in Political Science, International Relations and Public Policy, the Hebrew University, December 17-19.
Robert B. Kruger (1975). The United States and International Oil, New York: Praeger Publisher.
Routledge , (2007) Energy Security in Asia, edited by Michael Wesley, New York.
The Long Telegram, George Kennan to George Marshall ["Long Telegram"], February 22, 1946. Harry S. Truman Administration File, Elsey Papers.