سکاها در زمان کورش دوم و داریوش یکم هخامنشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد تاریخ ایران باستان از دانشگاه تهران

چکیده

 سکاها اقوام بیابانگرد و کوچ‌نشینی بودند که در محدوده جغرافیایی وسیعی بین مرزهای چین تا رود دانوب پراکنده بودند. حضور سکاها در مرزهای شرقی و شمال شرقی شاهنشاهی هخامنشی و ناامنی‌های ایجاد شده از سوی آنها قدرمسلم موجب اتخاذ سیاست خصمانه و لشکرکشی نسبت به این اقوام بیابانگرد شده بود. چنان ‌‌که براساس منابع یونانی مرگ کورش در سال 529 پ.م در جنگ با ماساگت‌‌ها (شاخه‌‌ای از اقوام سکایی) بوده است. هم‌‌چنین در نقش برجسته بیستون نیز آخرین اسیر اسکونخه پادشاه سکایی است که داریوش پس از آن که لشکر سکاها را در سال 519 پ.م برابر با سومین سال پادشاهی‌‌اش در هم شکست، صحنه این پیروزی به این نگاره اضافه شد. هرودت در کتاب چهارم خود همچنین از عملیات جنگی داریوش علیه سکاها در 512 پ.م و عقب‌نشینی داریوش یکم به دلیل خستگی سپاهش از دنبال کردن سکاها در سرتاسر استپ‌‌های شمال دریای سیاه، گزارش می‌دهد. این پژوهش در پی آن است تا به ارزیابی حضور سکاها در دوران دو تن از شاهنشاهان هخامنشی (کورش دوم و داریوش یکم) بپردازد و روشن نماید که آیا این اقوام در زمان این دو شاه تحت انقیاد این شاهنشاهی بوده‌اند؟ این پژوهش براین فرضیه استوار است که کورش و داریوش هخامنشی توانسته بودند با لشکرکشی‌های خود دسته شرقی سکاها (سکاهای هوم‌‌نوش و تیزخود) را تحت انقیاد خود درآورند و دسته غربی سکاها علی‌رغم لشکرکشی داریوش به سرزمین آنها، هیچگاه مطیع شاهنشاهی نبوده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sakas in Achaemenid Cyrus II and Darius I Era

نویسنده [English]

  • A'zam Alipour
-     ایمان‌‌پور، محمدتقی، «جایگاه ساتراپهای هخامنشی»، مجله تاریخ ایران،شماره 5/61، 1388.
-     استرابو، جغرافیای استرابو: سرزمین‌‌های زیر فرمان هخامنشیان، ترجمه همایون صنعتی‌‌زاده، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، 1382.
-     بریان، پی‌‌یر، امپراتوری هخامنشی، ترجمه ناهید فروغان، تهران: فرزان روز، 1381.
-     پیوتروفسکی، ب. ب، اورارتو، ترجمۀ عنایت اللّه رضا، تهران: بنیاد فرهنگ ایران، 1348 .
-     دیاکونف، اِ. اِم، «ماد». ترجمه تیمور قادری، تاریخ کمبریج، تهران: مهتاب، 1387، جلد دوم.
-     دیاکونوف، ا، ام، تاریخ ماد، ترجمه کریم کشاورز، تهران: پیام، 1357.
-     دیودور سیسیلی، ایران و شرق نزدیک در کتابخانه تاریخی، ترجمه و حواشی از حمید بیکس شورکایی - اسماعیل سنگاری، تهران: انتشارات جامی، 1384.
-     رایس، تامارا تالبوت، سکاها، ترجمۀ رقیه بهزادی، تهران: طهوری، 1388.
-     زرین کوب، روزبه، «کورش و سکاها در هرودوت»، ارج نامه شهریاری، تهران: توس، 1380.
-     گروسه، رنه، امپراطوری صحرانوردان، ترجمه عبدالحسین میکده، تهران: علمی و فرهنگی 1365.
-     گزنفون، سیرت کورش، ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، تهران: افسون، 1379.
-     گیرشمن، رومن، هنر ایران دورۀ ماد و هخامنشی، ترجمۀ عیسی بهنام، تهران: علمی و فرهنگی، 1370.
-     مالوان، ماکس، «کورش بزرگ»، ترجمه تیمور قادری، تاریخ کمبریج، تهران: مهتاب، 1387، جلد دوم.
-     والزر، گرلد، نقوش اقوام شاهنشاهی هخامنشی، ترجمه دورا اسمودا خوبنظر. تهران: پازینه، 1388.
-     هرودوت، تواریخ، ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1363.
-     یونگ، پیتر یولیوس، داریوش یکم، پادشاه پارسی، ترجمه دکتر داود منشی زاده، تهران: ثالث، 1368.
 
-   Artamonov, M.I, “On the Question of the Origin of the Scythians”, 1950.
-   Bouzek, Jan, “Schytians”, Oxford Encyclopedia of Archeology, 1997.
-   Grakov, B.N, Skify (The Scythians), Moscow: 1971.
-   Grousset, R, “L’empire des steppes, Attila, Gengis-khan, Tamerlan”, UN document produiten version numérique par Pierre Palpant, Éditioncomplétée le 15 décembre 2006.
-   Herodotus, The history of Herodotus, George Rawlinson, London: Encyclopedia Britannica, 1952.
-   Ivantchik, A, “The Scythian ‘rule over Asia’: the classical tradition and the historical reality”, Ancient Greeks west and east, 1999.
-   Melyukova, A.I, “The Scythians and Sarmatians”, Cambridge history of Inner Asia, 1994.
-   Schmidt, E. F, Persepolis III: The royal Tombs and Other Monuments, Chicago: The University of Chicago Press, 1970.
-   Schmitt, R, The Old Persian inscriptions of Bihistoun, London, 1991.
-   Tuplin, Christopher, “Revisiting DareiosSchythian Expedition”, Achaemenid impact in the Black sea communication of powers, edited by Jans Nieling and Ellen Rehm, New York: Aarhus university press, 2010.
-   Xenophon, Cyropaedia, W.M. Miller (Trans), Cambridge: Harvard University Press, 1914. 2 vols.