مطالعه تطبیقی نظریه مشروعیت سیاسی در تاریخ میانه ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد تاریخ ایران از دانشگاه الزهرا و کارشناس علوم سیاسی از دانشگاه تهران

چکیده

تاریخ سیاسی ایران سرگذشت حکومت‌هایی است که با تکیه بر همبستگی‌های قبیله‌ای و بهره گیری از عناصر تغلب قدرت یافتند. آنچه از علم سیاسست در این حوزه‌ی مطالعاتی می‌توان دریافت آن است که حکومتها برای تداوم قدرت خویش چه در مرحله‌ی استیلا و چه تثبیت، نیازمند مؤلفه‌هایی بودند تا بتوانند با تکیه بر آن، سیطره‌ی خود را بر مردمان بومی توجیه نمایند و بر همین اساس اندیشه‌وران هر عصر بنابر مقتضیات زمان به توجیه الزام قدرت و رابطه‌ی حکومت کننده و حکومت شونده در قالب مفاهیم مختلفی از مشروعیت می‌پرداختند.
این پژوهش تلاش دارد با بهره گیری از روش تطبیقی ابتدا به بیان مفهوم مشروعیت سیاسی و منشاء آن از جنبه‌ی نظری بپردازد و سپس این مفاهیم را در دوره‌ی مورد نظر، با تفکر اندیشمندان این مقطع تاریخی تطبیق دهد و تحلیل کند.
با بهره گیری از تئوری مشروعیت سیاسی می‌توان چگونگی استیلا، تداوم وانحطاط حکومتها را در ادوار تاریخی ایران میانه تحلیل کرد و اطلاعات تاریخی را تعمق بخشید. همچنین با بسط دانش حاصل از آن سایر اعصار را از آن بهره مند ساخت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Study of Political Legitimacy Theory in Iran Middle History

نویسنده [English]

  • Azam Jozani
ابن خلدون عبدالرحمن، مقدمه ابن خلدون، ترجمه محمد پروین گنابادی، جلد اول، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1366.
ابن عربشاه، زندگی شگفت آور تیمور(عجائب المقدور فی اخبار تیمور، ترجمه‌ی محمدعلی نجاتی، تهران، علمی و فرهنگی،1370.
ابوالحمد عبدالحمید، مبانی سیاست، جلد نخست، تهران، توس، 1365.
بارتولد واسیلی ولادیمیروویچ، خلیفه و سلطان، ترجمه سیروس ایزدی، تهران، امیر کبیر، 1358.
بشیریه حسین، جامعه شناسی سیاسی، تهران، نشر نی، 1374.
________، دیباچه‌ای بر جامعه شناسی سیاسی ایران، تهران، نگاه معاصر، 1381 .
جانسون چالمرز، تحول انقلابی، ترجمه‌ی حمید الیاسی، تهران، امیرکبیر، 1362.
خنجی اصفهانی فضل الله روزبهان، تاریخ عالم آرای امینی، تصحیح علی اکبر عشیق، تهران، میراث مکتوب،1382.
_______، سلوک الملوک، تصحیح محمد علی موحد، تهران، خوارزمی،1362.
________، مهمان نامه‌ی بخارا ، به اهتمام منوچهر ستوده،‌ تهران، ترجمه و نشر کتاب، 1355.
رازی نجم الدین، مرصاد العباد، به اهتمام محمد امین ریاحی، تهران، علمی و فرهنگی، 1384.
راش مایکل، جامعه و سیاست، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، سمت، 1377.
روزنتال اروین. آی. جی، اندیشه سیاسی اسلام در سده‌های میانه، ترجمه علی اردستانی، تهران، قومس، 1387.
سریع القلم محمود، فرهنگ سیاسی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1386 .
سمرقندی دولتشاه، تذکره الشعرا، به اهتمام ادوارد براون، تهران، اساطیر،1382.
سیف زاده سید حسین، نوسازی و دگرگونی سیاسی، تهران، سفیر، 1368.
 
شجاعی زند علیرضا ، مشروعیت دینی دولت و اقتدار سیاسی دین (بررسی جامعه‌شناسی مناسبات دین و دولت در ایران) مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان، 1376.
شریعتی روح الله، اندیشه‌های سیاسی محقق حلی، قم، بوستان کتاب،1380.
شهاب الدین عبدا...خوافی حافظ ابرو، زبده التواریخ، جلد سوم و چهارم تصحیح سید کمال حاج سید جوادی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات،1380.
طباطبایی سید جواد ، زوال اندیشه‌های سیاسی در ایران، تهران، کویر، 1387.
فیرحی داود ،‌ قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام دوره میانه، تهران، نشر نی، 1388.
قائم مقامی جهانگیر، "مهرها و طغراها و توقیع‌های پادشاهان ایران از ایلخان تا صفویان"، بررسی‌های تاریخی، شماره 31-30، 1348.
کاشفی سبزواری ملاحسین، اخلاق محسنی، مقدمه مرتضی مدرسی، تهران، کتابخانه حامدی، بی تا.
مؤثقی احمد، دین جامعه دولت در ایران، تهران، تحقیقات علوم انسانی،1387.
موسویان ابوالفضل، مبانی مشروعیت حکومت، تهران، ذکر، 1381.
وبر ماکس ، اقتصاد و جامعه، ترجمه عباس منوچهری و ... ،تهران، مولی، 1374.
______، دین  قدرت جامعه، ترجمه احمد تدین، تهران،‌ قومس، 1387.
وینسنت اندرو، نظریه‌های دولت، ترجمه حسین بشیریه، تهران، نشر نی، 1371.