بررسی نقش امیر علیشیر نوایی در کشاکش‌های سیاسی دوره‌ی سلطان حسین بایقرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه اصفهان

2 استادیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

چکیده

امیر علیشیر نوایی(متوفی906ق) بر جسته ترین شخصیت درباری در دوران سلطان حسین بایقرا ست. مجالست و همنشینی با سلطان حسین بایقرا و از طرفی قرار گرفتن در طیف اشراف نظامی ترک، سبب شده بود تا او خود را صاحب امتیاز در دربار سلطان بداند. از این رو با حضور او در تشکیلات اداری سلطان و قرار گرفتن در کنار دیوان سالاران ایرانی از جمله مجد الدین محمد خوافی، نظام الملک خوافی و افضل الدین محمد خوافی، زمینه ی کشاکش سیاسی در میان دیوان سالاران فراهم شد. متوسل شدن به روش هایی چون اتهام به تقصیر و تصرف در اموال دولتی، اتهام نقش داشتن در توطئه های خانوادگی و تلاش در تضعیف جایگاه دیوان سالاران در نزد شاهزادگان از جمله اقداماتی بوده است که امیر علیشیر نوایی و دیوان سالاران ایرانی علیه یکدیگر به کار می بردند. این مقاله بنابر روش توصیفی_ تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای گردآوری شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study On The Role Of Amir Alishir Navaie In Political Struggles In Sultan Hosein Bayqara period

نویسندگان [English]

  • Roghaya Alipour 1
  • Abolhasan Anosh 2
چکیده [English]

Amir Alishir Navaie (d: 906 A.H) is the most famous court personality in the Sultan Hosein Bayqara period. His relation with Sultan and his militant nobility gave him special advantages in court. But his presence in the  administrative system - which managed by viziers like: Majd-o-din Mohammad Khawfi , Nezam-ol-molk Khawfi and Afzal-o-din Mohammad Khawfi - caused political struggle among administrators.
Amir Alishir Navaie and Tajik administrators accused each other of crimes such as : to misappropriate of public money , to participate in family conspiracies and to weaken administrative system by the side of princes. The essay is based on historical sources with analytic - descriptive method and try to explain the role of Amir alishir Navaie in the struggles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Amir Alishir Navaie
  • Nezam-ol-molk Khawfi
  • Majd-o-din Mohammad Khawfi
  • the Sultan Hosein Bayqara
  • political struggles

مراجع

اسفزاری، معین الدین محمد زمجی(1961): روضات الجنات فی اوصاف مدینه هرات، ج1، به اهتمام محمد اسحاق، نشر دانشگاه علیگر، (بی جا).
بیگدلی، غلامحسین(1346): فرهاد و شیرین نوایی«مجله دانشکده ادبیات تبریز»، س19، ش2.
جامی، عبدالرحمن(1378) نامه ها و منشآت ، تصحیح عصام الدین ارون بایف و اسرار رحمانف، نشر میراث مکتوب، چاپ اول، تهران.
خوافی، شهاب الدین (1357): منشاالانشاء، ج1، تصحیح رکن الدین همایونفرخ، نشر دانشگاه ملی ایران، تهران.
خواندمیر،غیاث الدین بن همام الدین(1356): دستور الوزراء، به اهتمام سعید نفیسی، نشر اقبال، تهران.
خواندمیر،غیاث الدین بن همام الدین(1353): حبیب السیر ، ج4، زیر نظر دبیر سیاقی، نشر خیام، تهران.
دهخدا،علی اکبر(1373): لغت نامه دهخدا، ج4، چاپ اول، نشر روزنه، (بی جا).
روملو، حسن بیگ(1349): احسن التواریخ، به اهتمام عبدالحسین نوایی، نشر بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.
طوغان، زکی ولیدی (بی تا) امیر علیشیر نوایی بزرگ ترین شخصیت ادبی ترک، ترجمه مریم ناطق شریف، «نامه پارسی»، س3، ش3.
عقیلی، سیف الدین حاجی بن نظام، (1364): آثارالوزراء، تصحیح میر جلال الدین ارموی، چاپ دوم، نشر اطلاعات، تهران.
فرهانی منفرد، مهدی (1382): پیوند سیاست و فرهنگ در عصر زوال تیموریان و ظهور صفویان، چاپ دوم، نشر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، تهران.
فوریز منز، بئاتریس(1390) قدرت، سیاست و مذهب درایران عصرتیموری، ترجمه: جواد عباسی، نشر دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
قویم، علی(1372) امیر علیشیر نوایی، « مجله ارمغان»، س23، ش3.
نیکو همت (1351) امیر علیشیر نوایی« مجله وحید»، س10،  ش4.
نوایی،  امیر علیشیر(1363) تذکره مجالس النفایس، به کوشش علی اصغر حکمت، نشر کتابخانه منوچهری، (بی جا).
واصفی هروی، زین الدین محمود(1349)بدایع الوقایع، ج1، تصحیح الکساندر بلدروف، چاپ دوم، نشر بنیاد فرهنگ ایران، تهران.
واله اصفهانی، محمد یوسف(1379) خلد برین(تاریخ تیموریان و ترکمانان)، به کوشش میر هاشم محدث، نشر میراث مکتوب، چاپ اول، تهران.
ناشناس( 1363) عالم آرای صفوی، به کوشش ید الله شکری، نشر اطلاعات ، (بی جا).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار