واکاوی فعالیت‌های مبلغین کاتولیک در ایران عصر صفوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

همزمان با شکل­گیری دولت صفویه و برقراری ارتباطات گسترده با دولت­های فرنگی، باب مراودات و داد و ستدهای سیاسی و نظامی با مغرب زمین رو به فزونی گذاشت. با افزایش این ارتباطات به تدریج گروههای متعددی در قالب نمایندگان سیاسی، هیأت­های مذهبی و بازرگانی راهی ایران شدند. در این میان هیأت­های مبلغین مذهبی نقشی قابل توجه و کارکردی چندگانه داشتند. این گروه­ها از فرقه­های مختلف کاتولیک بودند و تحت حمایت پاپ و پادشاهان کاتولیک در راستای منافع مذهبی و سیاسی آنان فعالیت می­کردند. در نوشتار حاضر سعی بر آن است با نگاهی تحلیلی و با استفاده از گزاش­های مربوط به حضور و فعالیت مبلغان در ایران، سفرنامه­ها، مجموعه اسناد و کتابهای تاریخی و پژوهشی به بررسی و چگونگی حضور مبلغان مسیحی و فعالیت آن­ها در عرصه سیاسی و تجاری ایران پرداخته می شود. مقاله همچنین فعالیت برخی از مبلغین مسیحی در دربار و نقش آنها در سیاست خارجی عصر صفوی را نیز مورد توجه قرار می دهد. بر این اساس، یافته­های پژوهش حاکی از آن است، ارسال گروه­های مذهبی، تحت حمایت پاپ و پادشاهان کاتولیک اروپایی و در راستای منافع مذهبی و سیاسی آنان صورت می­گرفت. چناچه حضور و فعالیت مبلغان مذهبی در عصر صفویه از همان ابتدا با فعالیت­های سیاسی و تجاری همراه بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis Of Catholic Missionary Activity In Safavid Iran

نویسندگان [English]

  • Aliasghar Rajabi
  • Hadi Bayati
چکیده [English]

Concurrent With The Formation Of The Safavid State And The Establishment Of Relations With Foreign Governments, The Military And Political Exchanges And Trade With The West's Growing. This Communication Is Gradually Increasing In Several Groups, Political Representatives, Religious Bodies And Commercial Way Of Iran. The Delegations Were Multi-Functional Missionaries Significant Role. These Groups Of Different Denominations, Catholic And Supported By The Pope And The Catholic Kings Who Were Active In Religious And Political Interests. This Article Is An Attempt To Look At The Analysis And The Report Of The Presence And Activities Of Missionaries In Iran Travelogues, Historical Books And Documents Collection And Research, And The Presence Of Christian Missionaries And Their Activities In Iran Is Political And Commercial. The Article Also Activities Of Christian Missionaries In The Courts And Their Role In Foreign Policy Safavid Era Is Also Considered. Accordingly, The Findings Suggest, A Religious Group, Under The Auspices Of The Pope And The Catholic Monarchs Of Europe And The Religious And Political Interests Took Place. If The Presence And Activity Of Missionaries In The Safavid Era Was From The Beginning A Political Career And Business.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Catholic Missionaries
  • Safavid
  • European States
  • The Pope
  • The Catholic States
آقاجری، هاشم، مقدمه‌ایبرمناسباتدینودولتدرایرانعصرصفوی، تهران، طرح نو، 1388.    ارباب، معصومه، گزارشکرملیت‌هاازایراندردورانافشاریهوزندیه (1729 1747م)، تهران، نشر نی، 1381.             
بیات، اوروج بیک، دونژوانایرانی، ترجمه مسعود رجب نیا، تهران، بی نا، 1338.
ثواقب، جهانبخش، تاریخ‌نگاریعصرصفویوشناختمنابعومآخذ، شیراز، انتشارات نوید شیراز،1380.
ــــــــــــــــ، سفرنامه‌یبرادرانشرلیدر زمانشاهعباسکبیر، شیراز، انتشارات نوید شیراز، 1380.
حائری، عبدالهادی، نخستینرویاروییهایاندیشهگرانایرانبادورویهتمدنبورژوازیغرب، تهران، امیرکبیر، 1367.
دلاواله، پیترو، سفرنامه پیترو دلاواله، ترجمه شجاع الدین شفا، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1348.
ستوده، منوچهر، اسناد پادریان کرملی، تهران، میراث مکتوب، 1383.
سیوری، راجر، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران، نشر مرکز، 1372.
شاردن، ژان، سفرنامه شاردن، ترجمه اقبال یغمایی، تهران، توس 1375.
فلسفی، نصرالله، زندگیشاهعباساول، جلد 3، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1353.
ـــــــــــــ، تاریخروابطایرانواروپادردوره‌یصفویه، تهران، چاپخانه ایران، 1316.
قائم مقامی، جهانگیر، اسنادفارسی،عربیوترکیدرآرشیوملیپرتغالدربارهمسالههرمزوخلیجفارس، تهران، ستاد بزرگ ارتشتاران، 1354.
کروسینسکی، سفرنامهکروسینسکی: یادداشت‌هایکشیشلهستانیعصرصفوی، ترجمه عبدالرزاق دنبلی، مقدمه و تصحیح: مریم میراحمدی، تهران، انتشارات توس، 1363.
لکهارت، لارنس، تاریخایران: دوره‌یصفویان، پژوهش در دانشگاه کمبریج، ترجمه یعقوب آژند، تهران، جامی، 1380.
ــــــــــــــ، انقراضسلسله‌یصفویهوایاماستیلایافاغنهدرایران، ترجمه مصطفی قلی‌عماد، تهران، انتشارات مروارید، 1368.
لوفت، پاول، ایراندرعهدشاهعباسدوم، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه، 1380.
میراحمدی، مریم، دینومذهبدرعصرصفوی، امیرکبیر، تهران، 1363.
مقالات:
اقبال، عباس، «اولیندوربیننجومیدرایران»، یادگار، 1345، سال دوم، شماره 10.
تقی‏زاده، سید حسن، «چاپخانهوروزنامهدرایران»، کاوه، ج 6، 1339، ش‏ 5.
صادقی، مقصودعلی، شهیدانی، شهاب، «تأثیرپاپوکشیشانمسیحیبرمأموریت‌هایبرادرانشرلی»، فصلنامه: پژوهش‌های تاریخی، تابستان 1388، شماره 2.
مرعشی، سیدمحمدحسین، «امتیازهای اعطایی صفویان به هیأت‌های تبلیغی»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، آبان و آذر 1386، ش 115- 114.