اعتراض مردمی، بی‌نظمی و شورش در ایران: جمعیت تهران و ظهور رضاخان، ۱۹۲۱-۱۹۲۵م/۱۳۰۰-۱۳۰۴ش

نوع مقاله : ترجمه

نویسندگان

1 پژوهشگر کالج سنت آنتونی و عضو گروه مطالعات شرقی دانشگاه آکسفورد

2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

این مقاله به پویایی سیاسی جمعیت شهری در ایران اوایل حکومت پهلوی و نقش آن در بحران‌هایی که تهران را در نیمۀ اول دهۀ ۱۹۲۰ م / 1299 ه.ش در نوردید می‌پردازد و تا حدّ امکان به روش‌های بسیج تودۀ مردم، ترکیب جمعیتی ایشان، رهبران و اهدافشان، خواهد پرداخت. همچنین و به طور خاص، اتخاذ روش­های عوام­گرایانه از سوی رضاخان در مبارزۀ او با سلسلۀ قاجار در سال­های ۱۹۲۵ – ۱۹۲۴م / 1303-1304 ه.ش و تلاش‌های رژیمش برای استفاده از  تودۀ مردم در جهت فائق آمدن بر مخالفان، هم از نخبگان و هم از مردم و ارعاب نهادهای دموکراتیک رسمی مانند مجلس و مطبوعات مستقل نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. برای بیرون آوردن توده مردم تهران از گمنامی یا از متهم شدن به اوباشی متعصب که کورکورانه واکنش نشان می‌دهند، این مقاله قصد دارد عدم تعادل موجود در تحقیقات قدیمی‌تر، که ایران اوایل پهلوی را صرفاً از طریق منشور تلاش‌های دولت‌سازی‌اش می‌دید، را اصلاح کند و همچنین برخی از دیدگاه‌های «تاریخ از پایین» را برای مطالعه تاریخ ایران معرفی کند.

عنوان مقاله [English]

Popular Protest, Disorder, and Riot in Iran: The Tehran Crowd and the Rise of Riza Khan, 1921 – 1925

نویسندگان [English]

  • Stephanie Cronin 1
  • farshid noroozi 2
1 Oriental Studies, Oxford University
2 PhD Student of Islamic Iran history, Payame Noor University, Tehran
چکیده [English]

This article looks at the continuing political vitality of the urban crowd in early Pahlavi Iran and the role it played in the crises which wracked Tehran in the first half of the 1920s, examining, as far as possible, the ways in which crowds were mobilized, their composition, leaderships, and objectives. In particular it analyses Riza Khan’s own adoption of populist tactics in his struggle with the Qajar dynasty in 1924 – 1925, and his regime’s attempts to manipulate the Tehran crowd in an effort to overcome opposition, both elite and popular, and to intimidate formal democratic institutions such as the Majlis (parliament) and the independent press. In attempting to rescue the Tehran crowd from obscurity, or from condemnation as a fanatical and blindly reactionary mob, this article hopes to rectify the imbalance in much older scholarship which views early Pahlavi Iran solely through the prism of its state-building effort, and to introduce into the study of Iranian history some of the perspectives of ‘‘history from below’’.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Popular Protest
  • Disorder
  • Riot
  • Tehran Crowd
  • Rise of Riza Khan